Zijn er vaste momenten in een relatie waarin het moeilijk wordt? Kan je op basis van statistiek over echtscheidingen een voorspelling doen wanneer de meeste relaties stuklopen? De seven year itch beschrijft het idee dat na 7 jaar samenzijn de koek op is. Rond dit moment zouden dan ook een aanzienlijk aantal relaties stuklopen. Is er inderdaad zoiets als een seven year itch? En als dat bestaat, hoe komt dat dan?
Anyone can love a thingbecause. That’s as easy as putting a penny in your pocket. But to love somethingdespite. To know the flaws and love them too. That is rare and pure and perfect.
Patrick Rothfuss
Waar komt het idee van de seven year itch vandaan?
Seven year itch was de titel van een theatervoorstelling en werd onder het grote publiek bekend door de gelijknamige film met Marilyn Monroe in de hoofdrol. De film gaat over een man die een document leest waarin wordt gesteld dat veel mannen buitenechtelijke relaties aangaan rond het zevende jaar van hun huwelijk. Dat is het moment dat het zou gaan kriebelen, vandaar de term seven year itch. Na het lezen van deze theorie komt er een nieuwe buurvrouw in het appartement boven de man wonen. Suprise, suprise, de getrouwde man fantaseert vervolgens over een affaire met haar.
Door de film werd de seven year itch als concept bekend en sindsdien wordt het gebruik om aan te geven dat de koek op is na 7 jaar huwelijk. Het gevolg zou een aanzienlijke piek in het aantal echtscheidingen rond dit moment zijn. Is deze trend ook daadwerkelijk terug te zien in data over echtscheidingen? En geldt dit alleen voor huwelijken, of voor alle (liefdes)relaties?
Eerst een kanttekening bij de seven year itch
Voordat we naar data kunnen kijken is het belangrijk een kanttekening te plaatsen. De vraag die we onszelf moeten stellen is waar de seven year itch over gaat. 7 jaar samenzijn? 7 jaar huwelijk? Of misschien een gecommitteerde relatie van minimaal 7 jaar, waarin mensen bijvoorbeeld samenwonen? Tellen we het moment vanaf de eerste date of geldt de trouwdatum als startpunt?
Dit is een niet te onderschatten punt. Veel analyses gaan namelijk uit van data over echtscheidingen, omdat die data voorhanden is. Dit is een grove simplificatie wanneer je tot een algemene regel wilt komen. Tegenwoordig wonen we vaak al samen voordat we trouwen (dit geldt voor grofweg de helft van alle vrouwen in de 21ste eeuw). We kennen elkaar vaak al langer, hebben wellicht zelfs al kinderen of we trouwen helemaal niet, terwijl we wel volledig aan elkaar gecommitteerd zijn. Het is belangrijk dit in gedachten te houden, omdat het van invloed kan zijn op de onderliggende aanjagers van een eventuele seven year itch.
Hoe zit het met Nederlandse huwelijken?
Laten we, met deze kanttekening in gedachten, eerst kijken naar de data met betrekking tot echtscheidingen in Nederland. Onderstaande figuur (bron) laat het aantal echtscheidingen in Nederland zien in het jaar 2020. Er is een duidelijke piek te zien tussen 5 en 10 jaar huwelijk. Hierna neemt het aantal scheidingen gestaag af met het oplopende aantal huwelijksjaren.
Deze data sluiten een seven year itch in ieder geval niet uit. Zouden we tot een hypothese kunnen komen over de onderliggende oorzaken van het aantal echtscheidingen in de 5 tot 10 jaar na de bruiloft?
Het verloop van je huwelijk
Stel je voor, je hebt een partner waar je gek op bent en jullie besluiten te trouwen. De voorbereidingen nemen veel tijd in beslag, maar uiteindelijk hebben jullie de dag van je leven. Daarna volgt ook de huwelijksreis naar een prachtig oord. Je bent in de zevende hemel.
…en dan komt het gewone leven
En dan is het weer terug naar je gewone leven. Je blijft stoeien met je werk-privé balans, moet afstemmen over gezamenlijke financiën en denkt ondertussen wellicht aan kinderen. Voordat je trouwde behoorden veel van deze zaken ook al tot je dagelijks leven. Toch is er door te trouwen mentaal iets veranderd: het samenzijn is nu definitief. Je bent nu ook op papier aan elkaar gecommitteerd en hebt er ineens extra familie bij gekregen. Het leven wordt zo wel heel serieus, met als kers op de taart een gezamenlijke kerstkaart.
De meest linker staaf in de bovenstaande grafiek laat de stellen zijn die er in de eerste 5 jaar van hun huwelijk achter zijn gekomen dat dit niet is wat ze hadden verwacht. De uitdagingen hierboven zijn daarvoor een mogelijke verklaring. Er is echter nog een verklaring, een theorie op basis van de evolutieleer.
Is er een evolutionaire verklaring voor de snelle echtscheidingen?
Echtscheidingen komen relatief vaak voor rond het 4e huwelijksjaar. Antropoloog Helen Fisher heeft hier onderzoek naar gedaan en kwam met de volgende hypothese. Vier jaar is voor vrouwen evolutionair gezien voldoende tijd om de moeilijkste jaren voor de opvoeding van een kind samen met haar partner op te pakken. Hierna is een kind enigszins zelfredzaam en kan de vrouw haar DNA verder verspreiden met andere partners. Zodoende vergroot ze de overlevingskansen van haar genetisch materiaal.
Of het nu komt doordat je besluit uitdagingen liever zelf dan samen aan te gaan of dat er een evolutionaire reden is, een deel van de huwelijken strandt binnen 5 jaar. Waarin we echter initieel geïnteresseerd waren was de volgende groep. Is er op basis van de piek in scheidingen na 5 tot 10 jaar huwelijk iets te zeggen over het bestaan van een seven year itch?
Je blijft je ontwikkelen, ook samen
Je hebt je partner ontmoet op een bepaald moment in je leven en ons leven is – gelukkig – niet statisch. Je blijft jezelf ontwikkelen. Dat geldt niet alleen voor jou, maar ook voor je partner. Jullie worden dus beiden continu een ander mens en een andere – hopelijk betere – versie van jezelf. Dit is een fantastisch gegeven!
De uitdaging is om met elkaar in contact te blijven en ook samen te blijven groeien. Doe je dit niet, dan loop je het risico beiden te groeien, maar dan wel steeds verder uit elkaar. Als je trouwt dan zeg je ja tegen een leven lang samenzijn met de ander, maar eigenlijk weet je dus niet tegen wie je ja zegt. Deze persoon is niet dezelfde als diegene waarnaast je over 10 jaar wakker wordt. Dat geldt natuurlijk niet alleen bij huwelijken of in de liefde, maar in alle relaties. Ben jij nu nog hechte vrienden met de kinderen waarmee je op de basisschool optrok?
Hoe ervaren we de kwaliteit van ons huwelijk?
Verschillende onderzoeken laten zien dat de gepercipieerde kwaliteit van een huwelijk in de eerste 4 jaar gestaag afneemt. Vervolgens stabiliseert dit, om rond het 7e jaar weer af te nemen. De afnemende kwaliteit kan te maken hebben met de eerder genoemde uitdagingen. Daarnaast zijn er in elke relatie frustraties en ergernissen die opspelen. Initieel heb je wellicht het gevoel de ander te kunnen veranderen. Zodra je merkt dat dit niet gaat gebeuren volgt acceptatie of frustratie.
Ook over een mogelijke kinderwens is na zoveel jaar meestal wel uitsluitsel. Wanneer jullie hier samen niet op één lijn zitten of het niet lukt samen kinderen te verwekken dan vergt dit veel van de relatie. Onderschat echter de impact niet wanneer er wel kinderen geboren worden. Met elk kind krijgt het huwelijksgeluk een flinke tik. Als je dit allemaal in beschouwing neemt dan is het een wonder dat we de laatste jaren schommelen rond de 9 echtscheidingen per 1000 echtparen en dat ‘slechts’ 1/3 van alle huwelijk strandt.
We dwalen af. Bestaat de seven year itch?
Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar dit fenomeen, maar er is geen uitsluitsel over. Regelmatig is de uitkomst van het onderzoek eerder een reflectie van de gebruikte data of onderzoeksmethodiek dan een harde constatering. Daarbij speelt de eerder genoemde uitdaging voor het bepalen van het startpunt van de relatie ook mee. Ook is de vraag hoe generiek de regel te maken is voor bijvoorbeeld de toepassing in verschillende landen met verschillende culturen.
In de Nederlandse data zien we een piek in het aantal echtscheidingen voor het 10e huwelijksjaar. Voor die tijd heb je de zaken samen op orde: je hebt nagedacht over kinderen, een aanpak gevonden voor jullie uitdagingen en elkaar geaccepteerd met alles wat daarbij komt kijken. Of je komt er samen niet uit en dan is een periode van 10 jaar in veel gevallen lang genoeg om hier achter te komen.
Is het concept breder toepasbaar?
Stel dat de seven year itch bestaat, is deze dan breder toepasbaar? Zouden we ook na een aantal jaren in dezelfde baan onrustig worden?
Net als bij een liefdesrelatie zijn er ook in je werk zaken die je frustreren of waaraan je je ergert. Dat kunnen collega’s zijn, maar ook processen die niet op orde zijn. Ook zonder concreet wetenschappelijk onderzoek durf ik te stellen dat je hierin op den duur berusting vindt of je vertrekt. Het verschil met een huwelijk is dat de omstandigheden hier eenvoudiger veranderen: die vervelende collega vertrekt of het bedrijf kan zich aanpassen.
Net als bij huwelijken geldt dat jij blijft ontwikkelen en dat je werk daarin mee moet groeien. Je wilt blijven leren en uitgedaagd worden. Het kan ook zo ver gaan dat je idealen of wereldbeeld niet meer passen bij je werkomgeving. Kan je als vegetariër bij een slager werken? Of als klimaatactivist bij een kolencentrale?
Definieer je de seven year itch als de onrust die je kan ervaren na een aanzienlijk aantal jaren in een relatie en ik geloof dat dit ook geldt voor je werk. Hier is het niet zo drastisch dat je meteen moet scheiden. Ook een nieuwe functie binnen je huidige organisatie kan een oplossing zijn.
Een verschil met huwelijken is dat de tijdspanne bij werkrelaties een stuk korter lijkt. Zo is er enkele jaren geleden Amerikaans onderzoek gedaan waaruit bleek dat het bij veel mensen al na 5 jaar dienstverband begon te kriebelen.
In de volksmond wordt de term seven year itch al lang niet meer alleen gebruikt voor liefdesrelaties, maar voor alle situaties waarin het na ongeveer 7 jaar begint te kriebelen.
Without labor, nothing prospers
Sophocles
